کامپوزیت دندان چیست؟
کامپوزیت دندان (Composite veneers)
اگر روی لبخند خود حساس هستید و دوست دارید که آن را زیبا کنید، کامپوزیت دندان انتخاب خوبی برای شما خواهد بود. کامپوزیتها اغلب از یک رزین به رنگ دندان ساخته میشوند که با قرارگیری روی دندان آنها را سفیدتر و منظمتر میکنند. کامپوزیت در رشت زیبایی در کنار هزینه مناسب موجب شده تا امروزه افرا بسیاری از آنها استفاده کنند. البته کامپوزیتها تنها برای زیباسازی دندانهای سالم کاربرد ندارد، بلکه برای پوشاندن نقص دندانهایی که آسیبدیدگی دارند نیز میتوان از آن استفاده کرد.
انواع کامپوزیت دندان
کامپوزیت مستقیم
این نوع از کامپوزیتها از مادهی رزین ساخته شده که مستقیماً روی دندان شما قرار میگیرد. زمان زیادی برای آماده سازی دندانهای شما توسط دندانپزشک صرف نخواهد شد و به سرعت برای قرارگیری کامپوزیت مستقیم آماده خواهید شد.
کامپوزیت غیر مستقیم
تفاوت کامپوزیت مستقیم و غیر مستقیم در روند استفاده است. در این روش نیز دندانهای شما مانند روش قبل یعنی مستقیم آمادهسازی شده، اما روکشها در مطب دندانپزشکی یا آزمایشگاه ساخته میشوند. تا زمان کامل شدن تولید کامپوزیت غیرمستقیم، مجموعهای از روکشهای موقت را دریافت خواهید کرد و بعد از آماده شدن کامپوزیت غیرمستقیم، آنها با یک لایه چسب روی دندانهای شما قرار میگیرند. این مدل از انواع کامپوزیت دندان با وجود هزینهی بالاتری که دارد، در برابر سایش و شکستگی مقاومت بسیار بالایی دارد، به همین دلیل بسیار محبوب بوده و طرفداران بیشماری نیز دارد.
برای زیباسازی لبخند شما، کامپوزیت یک راه آسان و بی دردسر است.
مزایای کامپوزیت
- شکل ظاهری: مزیت اصلی کامپوزیت نسبت به دیگر روشها، پیروی از بافت دندان است. کامپوزیتها میتوانند در طیف گستردهای از رنگ دندانها باشند که باعث ترمیم تقریباً نامحسوس دندان میشود. زیبایی بهویژه در ناحیهی دندانهای جلویی بسیار حائز اهمیت است.
- اتصال به ساختار دندان: کامپوزیتهای دندان به طور میکرو مکانیکی به ساختار دندان پیوند میخورند که باعث تقویت ساختار دندان و یکپارچگی آن میشود. کامپوزیتها چسبندگی خوبی دارند و استحکام پیوند بسیار بالایی با ساختار دندان و مینا را نیز فراهم میکنند.
- جایگزین کم هزینهتر برای روکش دندان: در برخی شرایط، کامپوزیت ممکن است به عنوان جایگزینی با هزینهی کمتر برای روکش دندان باشد. برای روکش باید مقدار قابل توجهی از دندان را برداشته تا بتوان آن را روی دندان قرار داد. در صورتی که کامپوزیتها باعث حفظ بیشتر دندان طبیعی فرد میشوند و نیاز کمتری به برداشت از دندان دارند.
- جایگزینی برای برداشت دندان: از آنجایی که کامپوزیت به دندان پیوند میخورد در بسیار از مواقع با حفظ یکپارچگی، دندان آسیبدیده یا پوسیده را احیا میکند که در روشهای دیگر ممکن نبوده و نگهداری از آن دندان میسر نخواهد بود.
- تطبیقپذیری: یکی از فواید کامپوزیت دندان این است که از آن میتوان برای ترمیم انواع دندانهای شکسته و خرد شده، استفاده کرد.
- ترمیمپذیری: در بسیاری از مواقع آسیب جزئی وارد شده به کامپوزیت را میتوان به راحتی ترمیم کرد در صورتی که این کار در روشهای دیگر دشوار یا غیرممکن است.
- ماندگاری بالا: کامپوزیتها دوام خوبی داشته و مدت زمان بالایی بدون آسیب روی دندانهای شما باقی میمانند.
- کاهش مقدار جیوهی آزاد شده: کامپوزیتها دوستدار محیط زیست بوده و از آلودگیهای محیطی جیوه که مرتبط با کارهای دندانپزشکی است جلوگیری میکنند.
- عدم خورگی: کامپوزیتهای رزین به هیچ عنوان دچار خوردگی نمیشوند.
معایب کامپوزیت
- جمع شدگی و پوسیدگی ثانویه: یکی از عوارض کامپوزیت دندان که مهمترین نقطه ضعف آن نیز میباشد، جمع شدگی است که اگر به سرعت مورد بررسی قرار نگیرد میتواند موجب پوسیدگی ثانویه شود. اکثر کامپوزیتهای میکروهیبریدی و نانو هیبریدی که امروزه مورد استفاده قرار میگیرند، از 2 تا 5/3 درصد جمع شدگی یا انقباض دارند که با تغییر در ترکیب مولکولی میتوان این را کاهش داد.
- ماندگاری: در برخی مواقع که از کامپوزیت برای حفرههای بزرگ استفاده شده ممکن است، به اندازهی کافی دوام نداشته باشد.
- مهارت: مهارت دندانپزشک شما در استفاده از کامپوزیتها خصوصاً از نوع مستقیم بسیار مهم است و با کوچکترین اشتباه ممکن است نتیجهی کار موفقیتآمیز نباشد.
- دهان خشک: برای استفاده از کامپوزیت دندان آماده و زمان قرارگیری آن در دهان نیاز است که دهان و دندانها کاملاً خشک باشند و این خصوصاً برای دندانهای عقبی کمی دشوار است.
- زمان و هزینه: با توجه به اینکه برای ثابت شدن کامپوزیت باید دهان را خشک نگه داشت و ثابت شدن آن کمی زمان میبرد، ممکن است، استفاده از کامپوزیتها و ترمیم آنها کمی خسته کننده باشد. همچنین با توجه به زمان بیشتری که برای ترمیم کامپوزیت صرف میشود، ممکن است هزینهای که پزشک شما برای آن میگیرد نیز بیشتر باشد.
- بیمه: از آنجایی که کامپوزیت یک روش زیبایی به حساب میآید بیمه هزینههای آن را تقبل نکرده و تمامی هزینهها را باید شخصاً پرداخت کنید.
- نیاز به ترمیم یا تعویض: کامپوزیتها نسبت به روکشها نیاز بیشتری به ترمیم یا تعویض دارند.
دندانپزشک این کار را با تمیز کردن کامل دندانها و آمادهسازی آنها برای کامپوزیت، شروع میکند. متخصص ممکن است مجبور باشد که یک لایه نازک از مینا دندان شما را بردارد تا کامپوزیت به آن بچسبد. در صورتی که نیاز به تغییرات جزئی در شکل یا رنگ دندان داشته باشید، ممکن است نیازی به تراشیدن نداشته باشید. بعد از این مرحله با توجه به اینکه روش مستقیم یا غیر مستقیم را انتخاب کردهاید، روند کمی متفاوت است. در روش مستقیم دندانپزشک مینای دندان شما را برای کمک به چسبندگی بیشتر اصطلاحاً زیرسازی میکند. سپس از چسب مخصوصی برای اینکه مواد به دندان بچسبد، استفاده میکند و در آخر لایه نازکی از مواد کامپوزیتی را به سطح دندان شما اضافه میکنند و از نور سفت کننده برای محکم و سخت شدن مواد روی دندان استفاده میکند و در آخر سطح آن را برای درخشش بیشتر صیقل میدهد.
شما یا دندانپزشک میتوانید سایه و رنگ مورد نظر کامپوزیت خود را انتخاب کنید. البته متخصص شما نیز میتواند با مخلوط کردن رنگها با یکدیگر به روکش کامپوزیتی دندان شما کمک کند تا طبیعیتر به نظر برسد. در روش غیر مستقیم بعد از آمادهسازی دندانها از آنها یک قالب تهیه میشود. کامپوزیتهای غیر مستقیم در خارج از دهان شما ساخته شده و زمانی که آماده شدند، دندانپزشک با استفاده از نوعی چسب کامپوزیت دندان را روی دندانهای شما ثابت میکند و مانند رو قبل از نور سفت کننده برای محکم شدن آن استفاده میکند. معمولاً برای انجام این کار نیازی به بیهوشی نیست، اما در صورتی که از بیهوشی استفاده کرده باشید، بعد از ریکاوری و از بین رفتن اثر بیهوشی میتوانید به فعالیتهای روزمرهی خود بازگردید.
کامپوزیتها چه مدت دوام دارند؟
امروزه کامپوزیتها دوام بیشتری نسبت به گذشته دارند و به طور متوسط بین 5 تا 7 سال میتوانند دوام بیاورند که بعد از آن به یک سری کامپوزیتهای جایگزین نیاز دارید. البته فراموش نکنید که با مراقبت درست و مرتب و رعایت تمامی نکاتی که دندانپزشک از شما میخواهد، میتوانید طول عمر کامپوزیت خود را بالاتر ببرید. توصیه میکنم از مسواکهای معمول با خمیر دندانهای ملایم استفاده کنید و از جویدن یخ یا هرگونه مواد غذایی سخت با دندانهای جلویی خود بعد از انجام این کار خودداری کنید. همچنین برخی از متخصصان پیشنهاد میکنند از نوشیدنیهایی مانند چای و قهوه کمتر مصرف کنید که آنها میتوانند دندانهای جدید شما را لکهدار کنند.